Czym jest endometrioza?
Endometrioza to przewlekła choroba, która dotyczy kobiet w wieku rozrodczym. Polega ona na tym, że tkanka podobna do endometrium (błony śluzowej macicy) rozwija się poza macicą, najczęściej w obrębie miednicy mniejszej, np. na jajnikach, jajowodach czy ścianach pęcherza moczowego. Rzadziej zmiany te mogą pojawić się w innych miejscach organizmu. Tkanka ta zachowuje się podobnie jak endometrium – reaguje na zmiany hormonalne podczas cyklu menstruacyjnego, co powoduje krwawienia i stany zapalne.
Jakie są objawy endometriozy?
Objawy endometriozy mogą być różne i zależeć od lokalizacji zmian oraz stopnia zaawansowania choroby. Najczęstsze symptomy to:
- Ból:
- Silne bóle menstruacyjne, nieustępujące po przyjęciu środków przeciwbólowych.
- Bóle w dolnej części brzucha, miednicy lub pleców niezależnie od cyklu.
- Ból podczas stosunku (dyspareunia).
- Ból podczas oddawania moczu lub wypróżniania.
- Problemy z płodnością: Endometrioza jest częstą przyczyną problemów z zajściem w ciążę.
- Nieprawidłowe krwawienia: Obfite lub nieregularne krwawienia menstruacyjne, a także plamienia między cyklami.
- Objawy żołądkowo-jelitowe: Wzdęcia, biegunki, zaparcia lub mdłości, szczególnie w czasie menstruacji.
Jak diagnozuje się endometriozę?
Rozpoznanie endometriozy może być trudne, ponieważ objawy bywają niespecyficzne i mogą przypominać inne schorzenia. Proces diagnostyczny obejmuje:
- Wywiad medyczny: Szczegółowe pytania o objawy i historię choroby.
- Badanie ginekologiczne: W niektórych przypadkach lekarz może wyczuć zgrubienia lub torbiele.
- Badania obrazowe: USG przezpochwowe lub rezonans magnetyczny, które mogą pomóc wykryć torbiele endometrialne (torbiele czekoladowe).
- Laparoskopia: Jest to metoda inwazyjna, ale najpewniejsza. Pozwala lekarzowi na bezpośrednie obejrzenie narządów miednicy i pobranie wycinków do badania histopatologicznego.
Jak leczy się endometriozę?
Leczenie endometriozy zależy od wieku pacjentki, planów macierzyńskich, nasilenia objawów i lokalizacji zmian. Możliwości terapeutyczne obejmują:
- Farmakoterapia:
- Środki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne).
- Terapia hormonalna, w tym tabletki antykoncepcyjne, progestageny, agonisty GnRH czy wkładki wewnątrzmaciczne z hormonami.
- Leczenie chirurgiczne:
- Laparoskopowe usunięcie ognisk endometriozy, torbieli czy zrostów. W cięższych przypadkach może być konieczne usunięcie macicy i/lub jajników.
- Wsparcie multidyscyplinarne:
- Fizjoterapia, zmiany w diecie, a także terapia psychologiczna mogą poprawić jakość życia.
- Wsparcie w leczeniu niepłodności: W przypadku problemów z zajściem w ciążę może być potrzebne leczenie w specjalistycznej klinice, w tym wspomagane rozrodczość (np. in vitro).
Jakie są skutki endometriozy?
Endometrioza może mieć wpływ na różne aspekty życia pacjentki:
- Ból i dyskomfort: Nieleczona choroba może znacznie obniżyć jakość życia z powodu przewlekłego bólu.
- Niepłodność: Około 30-50% kobiet z endometriozą ma trudności z zajściem w ciążę.
- Problemy emocjonalne: Przewlekły ból i problemy z płodnością mogą prowadzić do depresji, lęku czy obniżonego poczucia wartości.
- Zrosty: Nieleczona endometrioza może powodować powstawanie zrostów, które ograniczają ruchomość narządów wewnętrznych i pogłębiają objawy.
Endometrioza to poważna choroba, która wymaga uwagi i indywidualnego podejścia do leczenia. Ważne jest, aby nie bagatelizować objawów i zgłosić się do lekarza ginekologa, gdy pojawią się podejrzenia choroby. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą znacznie poprawić jakość życia oraz zwiększyć szanse na zajście w ciążę.
Zobacz film z udziałem naszej specjalistki, dr Anny Pioch:
https://www.youtube.com/shorts/RcElqL1ZRP0 - kliknij tutaj
dr Anna Pioch, ginekolog